Category Archives: Noordereiland
Antwerpse Hoofd, 1972
Het Britse passagiersschip Cunard Ambassador is ter hoogte van het Antwerpse Hoofd (Noordereiland) aan de grond gelopen, 17 september 1972.
Uit het NRC Handelsblad van 18 september 1972:
In het zicht van de thuishaven, de werf van Piet Smit jr., is zondagmiddag het passagiersschip Cunard Ambassador aan de grond gelopen. Drie uur later kon de reis worden voortgezet toen het stil tij was. Het schip kwam terug van zijn technische proeftocht, die drie dagen had geduurd en tot tevredenheid van bouwers en opdrachtgevers was verlopen. De Cunard Ambassador was juist door de Koninginnebrug gevaren, toen de ebstroom er vat op kreeg en het schip tegen de kracht van de sleepboten in op een modderbank drukte. Liever dan met volle kracht te proberen los te komen, wilde de kapitein dood tij afwachten. Een paar uur later liet de Cunard Ambassador zich gewillig naar de werf voeren. Daar worden de laatste werkzaamheden verricht voordat het schip volgende maand wordt overgedragen.
De fotograaf is Ary Groeneveld en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt via delpher.nl uit het NRC Handelsblad van 18 september 1972.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Maaskade, 1888
Gezicht vanaf de Maaskade op de Nieuwe Maas en aan de overzijde de Oosterkade met het Maasstation, 1888-1892. Op de rivier rechts een oude baggermolen en op de Maaskade goederen voor beurtvaardiensten.
Station Rotterdam Maas was een spoorwegstation in Rotterdam, ongeveer op de plek waar zich tegenwoordig de Maasboulevard en Tropicana bevinden. Het station is in gebruik geweest van 1 december 1858 tot 4 oktober 1953.
Het kopstation was het eindpunt van de spoorlijn Utrecht – Gouda – Rotterdam, die tot 1890 geëxploiteerd werd door de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij (NRS). Daarna was het een station van de Staatsspoorwegen (SS). In 1899 kwam er een verbinding om Rotterdam heen naar station Delftse Poort, de Ceintuurbaan. Deze lijn werd geëxploiteerd door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM). Het Maasstation werd tijdens het Bombardement op Rotterdam van 14 mei 1940 zwaar beschadigd. Daarna heeft men het tot 1953 met noodvoorzieningen in exploitatie kunnen houden.
In 1953 werd de spoorlijn uit Utrecht verlegd tussen Nieuwerkerk a/d IJssel en Rotterdam Noord, zodat een betere aansluiting op het nieuwe Rotterdam Centraal (ter hoogte van het oude Delftse Poort) ontstond. Hierop werd station Maas gesloten. De vrijkomende ruimte werd benut voor de aanleg van wegen, waaronder de Maasboulevard. Vanaf Tropicana loopt parallel aan een deel van de Maasboulevard nog altijd de Rhijnspoorkade.
Deze kade aan de voet van de Maasboulevard ligt in het oostelijk stadsdeel. De oude Oosterkade lag achter de huizen aan de zuidzijde van het Haringvliet ten oosten van de Oudehaven. Ze werd aangelegd tussen 1856 en 1858. Eigenlijk was de Oosterkade een gevolg van een niet uitgevoerd plan inzake de aanleg van de Rhijnspoorweg. Deze zou aanvankelijk lopen tot de Oudehaven. Op het aan te plempen terrein achter de huizen van het Haringvliet zou een station worden gebouwd. De stad stond daarbij in 1847 aan de Rhijnspoorwegmaatschappij de Oude Hoofdpoort met gebouwen, het Oudehoofdplein met de daaraan gelegen huizen alsmede een weggedeelte langs de slikken van het Bosland af. In 1856 veranderden de plannen en werd het Maasstation oostelijker gebouwd.
De foto komt uit de collectie Topografie van het Stadsarchief Rotterdam en bevindt zich in het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt eveneens uit het Stadsarchief Rotterdam en van Wikipedia.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Prins Hendriklaan, 1930
De Prins Hendriklaan gezien vanaf de Prins Hendrikstraat, 1930. Links in het midden de toren van Rooms-Katholieke Onze Lieve Vrouwe van Lourdeskerk.
Deze laan heet naar Prins Hendrik Willem Frederik, 1820-1879, zoon van Koning Willem II en Koningin Anna Paulowna, en broer van Koning Willem III, bijgenaamd de Zeevaarder.
De Onze Lieve Vrouw van Lourdeskerk was een rooms-katholieke kerk aan de Prins Hendriklaan 29 op het Noordereiland in Rotterdam.
In de tweede helft van de negentiende eeuw groeide de bevolking van Rotterdam-Zuid sterk. De in 1886 ingewijde Stieltjeskerk aan het Stieltjesplein werd aan het einde van die eeuw te klein. Op 25 juni 1912 werd een stuk grond aangekocht aan de Prins Hendriklaan, waarop een door de architecten Jos Margry en Paul Biesta ontworpen kerk werd gebouwd. De eerste steen werd gelegd op 8 december 1913 door de deken van Rotterdam P.A.F. Thier en op 24 september 1914 werd de Lourdeskerk ingewijd.
Op 12 mei 1940 werd de kerk bij beschietingen van en bombardementen op Duitse stellingen op het Noordereiland in de Slag om Rotterdam onherstelbaar beschadigd. De kerk is nooit herbouwd.
De prentbriefkaart komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt eveneens uit het Stadsarchief Rotterdam en van Wikipedia.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Burgemeester Hoffmanplein, 1900
Gezicht op het Burgemeester Hoffmanplein vanaf de Van der Takstraat, 1900.
Johan Frederic Hoffmann (Rotterdam, 7 januari 1791 – aldaar, 16 augustus 1870) was van 1825 tot 1870 directeur van de Maatschappij van Rotterdamsche Assurantiën, en van 1845 tot 1866 burgemeester van Rotterdam.
Hoffmann heeft diverse belangrijke openbare functies bekleed in Rotterdam. Hij was, evenals zijn vader, onder andere wethouder van Rotterdam, lid Vergadering van Notabelen voor het departement Monden van de Maas, en lid Provinciale Staten van Zuid-Holland. Hij was ook directeur van de firma Hoffmann en Doorepaal, reders en zeehandelaren te Rotterdam, en directeur Maatschappij van Rotterdamsche Assurantiën.
Hij heeft een zeer belangrijke rol gespeeld in de annexatie van het dorp Feijenoord op de zuidoever van de Nieuwe Maas. Er werd besloten om de eerste grote havens en een vaste oeververbinding, de Willemsbrug, aan te leggen. Onder zijn bewind is het bestuur van de Gemeente Rotterdam sterk verbeterd. Onder zijn bewind werd de dienst Gemeentewerken en het Gemeentearchief opgericht. Burgemeester Hoffman trad in 1866 tegelijk met hoofdcommissaris A.J.C. Janssens af na zware klachten over het functioneren van de politie, met als dieptepunt de arrestatie in de Schouwburg van een landgenoot door een geüniformeerde Duitse agent, zonder dat de Rotterdamse politie ingreep.
Het Burg. Hoffmannplein, op het Noordereiland is naar hem vernoemd. Hij was Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw en Grootofficier in de Orde van de Eikenkroon.
De prentbriefkaart komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt van Wikipedia.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Willemsbrug 1939
Drukte op de Willemsbrug vanuit de Van der Takstraat, 1939. Rechts de spoorbrug en op de achtergrond het Witte Huis.
De Willemsbrug is een brug over de Nieuwe Maas in het centrum van Rotterdam. De brug verbindt de rechteroever van de Nieuwe Maas met het Noordereiland. De huidige brug is de tweede Willemsbrug. De eerste werd ontworpen door C.B. van der Tak, is in 1878 opengesteld en werd vernoemd naar koning Willem III. De tweede brug is ontworpen door Cor Veerling en is opgeleverd in 1981.
In 1927 werd de brug enkele meters opgevijzeld en van zijn sierlijke ornamenten ontdaan. Ook werden het fiets- en voetpad naar de buitenzijde van de brug verplaatst, omdat het sterk toegenomen wegverkeer voor steeds gevaarlijkere situaties zorgde. De Willemsbrug was tot de opening van de Maastunnel tijdens de Tweede Wereldoorlog de meest westelijke vaste oeververbinding over de Maas, zodat ook het steeds belangrijker wordende internationale verkeer gebruik maakte van deze verbinding dwars door het oude centrum van Rotterdam.
Al voor de Tweede Wereldoorlog waren er plannen om de oude brug te vervangen. Geldgebrek leidde ertoe dat pas in 1981 de nieuwe tuibrug van Cor Veerling van de Dienst Gemeentewerken verwezenlijkt werd. Twee rode jukken van 50 meter hoogte dragen het wegdek. De op- en afritten van de brug zijn enigszins wonderlijk – ze liggen niet in het verlengde van de brug maar maken een bocht van 90 graden. De brug zou in eerste instantie de Maasboulevard rechtstreeks met de Oranjeboomstraat verbinden. Dat stuitte op bezwaren van omwonenden, die niet wilden dat de Oude Haven zou worden doorsneden en de Oranjeboomstraat tot stadssnelweg getransformeerd zou worden. In 1983 werd de nieuwe brug bekroond met de Nationale Staalprijs.
De Van der Takstraat draagt de naam van Christiaan Bonifacius van der Tak, 1814-1878, directeur van Gemeentewerken 1861-1878. Hij was de bouwer van de oude Willems- en Koningsbrug. Ook legde hij de Drinkwaterleiding in Kralingen en havens op Feijenoord aan.
De prentbriefkaart komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt eveneens uit het Stadsarchief Rotterdam en van Wikipedia
Met medewerking van Rotterdam van toen
Maaskade 1989
Gezicht op de Maaskade op het Noordereiland, met rechts het Hulstkampgebouw, 12 juni 1989.
Het Hulstkampgebouw is een gezichtsbepalend pand uit 1893 aan de Maaskade op het Noordereiland, ontworpen door architect J.P. Stok. Dit gebouw in neorenaissancestijl dankt zijn naam aan de distilleerderij Hulstkamp & Zoon en Molijn, die van 1919 tot 1979 in het gebouw gevestigd was. Het is nu een Rijksmonument.
In 1889 gaf de margarine- en kaasfabriek J. Laming & Sons de jonge Rotterdamse architect Stok de opdracht op de noordzijde van het Noordereiland, aan de Maaskade een pand te bouwen voor de fabriek. Het gebouw moest ook plaats bieden aan een woonhuis, kantoor en opslagruimtes.
Het ontwerp voor dit gebouw was de eerste belangrijke zelfstandige opdracht van Jacobus Pieter Stok (1862-1942). Hij stamde uit een Rotterdamse architectenfamilie en studeerde tussen 1876 en 1882 aan de Rotterdamse Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen. Zijn studie zette hij daarna voort aan de Académie des Beaux-Arts in Brussel en aan de Polytechnische School in Delft.
Het markante pand bestaat uit drie woonlagen en een forse kapverdieping. Het werd gebouwd in de toentertijd veelvuldig gebruikte neorenaissancestijl, waarbij bakstenen werden afgewisseld met natuurstenen banden en diamantblokken en met topgevels aan de uiteinden. De rijk gedecoreerde gevel heeft op de begane grond natuurstenen sokkels. Verder zijn er nog reliëfs met putti die attributen dragen die handel, nijverheid en zeevaart symboliseren. De uitstekende hoekerker werd een terugkerend element in het werk van Stok. De distilleerderij had een centrale ruimte met een glazen overkapping waar midden in de hal een lift was gevestigd die vanaf de verschillende galerijen bereikbaar was. De vaten werden met de lift aangevoerd. In de hal liepen rails waarover de vaten op handkarren verder werden getransporteerd.
Nadat Laming tijdens de Eerste Wereldoorlog failliet was gegaan, werd de fabriek in 1919 betrokken door de firma Hulstkamp & Zoon & Molijn, een distilleerderij. Hulstkamp was een oud bedrijf dat al in 1775 door de gebroeders Hoogeweegen in de stad was opgericht. De firma was vanaf de oprichting gevestigd aan de Coolvest, hoek Hofstraat, waar het complex een oppervlakte van 2700 m² besloeg. In 1919 werd Hulstkamp gedwongen te verhuizen om plaats te maken voor de nieuwe beurs. Ze vond onderdak in het margarinepand van Laming aan de Maaskade. Door de verlichting op het dak ‘HULSTKAMP oude genever’ werd het bekend als het Hulstkampgebouw.
Hulstkamp had er tot 1979 zijn distilleerderij, daarna kwam het pand leeg te staan. Het kantoorgebouw werd gerenoveerd en de distilleerderij gesloopt. In 1983 trok Maison van den Boer erin, die er een bedrijfsverzamelgebouw en exclusieve evenementenlocatie van maakte. Sonja Barend bijvoorbeeld gebruikte de locatie voor het seizoen 1985-1986 van haar live praatshow ‘Sonja op woensdag’. Het pand herbergt het Hulstkampmuseum met bezienswaardigheden uit de tijd van de distilleerderij en van 1980 tot 1995 was ook het Mariniersmuseum er gevestigd.
Architect Stok heeft in Rotterdam verschillende pakhuizen en fabrieken gerealiseerd maar het meeste van zijn werk is tijdens het bombardement verwoest. Het Hulstkampgebouw heeft het bombardement wel overleefd en is daardoor een van Rotterdam’s weinige panden in authentieke staat. Het gebouw is tegenwoordig dan ook een Rijksmonument.
De fotograaf is Max van Essen en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt eveneens uit het Stadsarchief Rotterdam.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Willemsbrug 1972
De Willemsbrug uit zuidelijke richting gezien, 6 april 1972. Vanaf de Van der Takstraat.
De Willemsbrug is een brug over de Nieuwe Maas in het centrum van Rotterdam. De brug verbindt de rechteroever van de Nieuwe Maas met het Noordereiland. De huidige brug is de tweede Willemsbrug. De eerste werd ontworpen door C.B. van der Tak, is in 1878 opengesteld en werd vernoemd naar koning Willem III. De tweede brug is ontworpen door Cor Veerling en is opgeleverd in 1981.
In 1927 werdde brug enkele meters opgevijzeld en van zijn sierlijke ornamenten ontdaan. Ook werden het fiets- en voetpad naar de buitenzijde van de brug verplaatst, omdat het sterk toegenomen wegverkeer voor steeds gevaarlijkere situaties zorgde. De Willemsbrug was tot de opening van de Maastunnel tijdens de Tweede Wereldoorlog de meest westelijke vaste oeververbinding over de Maas, zodat ook het steeds belangrijker wordende internationale verkeer gebruik maakte van deze verbinding dwars door het oude centrum van Rotterdam.
Al voor de Tweede Wereldoorlog waren er plannen om de oude brug te vervangen. Geldgebrek leidde ertoe dat pas in 1981 de nieuwe tuibrug van Cor Veerling van de Dienst Gemeentewerken verwezenlijkt werd. Twee rode jukken van 50 meter hoogte dragen het wegdek. De op- en afritten van de brug zijn enigszins wonderlijk ze liggen niet in het verlengde van de brug maar maken een bocht van 90 graden. De brug zou in eerste instantie de Maasboulevard rechtstreeks met de Oranjeboomstraat verbinden. Dat stuitte op bezwaren van omwonenden, die niet wilden dat de Oude Haven zou worden doorsneden en de Oranjeboomstraat tot stadssnelweg getransformeerd zou worden. In 1983 werd de nieuwe brug bekroond met de Nationale Staalprijs.
De fotograaf is Lex de Herder en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt van Wikipedia.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Antwerpse hoofd 1975
Blokkade van de Nieuwe Maas door binnenvaartschippers tussen de Maasboulevard en het Antwerpse hoofd op het Noordereiland, gezien vanaf het dak van Braakman Autovervoer aan het Antwerpse hoofd, 25 augustus 1975.
Uit het NRC Handelsblad van 25 augustus 1975:
Blokkade schippers verlamt scheepvaart
Door een onzer redacteuren ROTTERDAM, 25 aug. — Staatssecretaris Van Huiten (verkeer en waterstaat) weigert vandaag te praten met de binnenschippers, die vanmorgen in alle vroegte zijn begonnen met het blokkeren van een groot aantal waterwegen, inclusief de havens van Rotterdam en Amsterdam. Hel actiecomité „Behoud evenredige vrachtverdeling”, dat de blokkade heeft voorbereid, had vóór vanmiddag vijf uur een gesprek geëist. Als daaraan geen gehoor wordt gegeven zou morgenochtend ook de Waal bij Nijmegen worden afgesloten. Ook in België hebben ontevreden schippers waterwegen geblokkeerd.
De blokkade van de Nieuwe Waterweg bij Maassluis was pas aan het eind van de ochtend compleet. Rijks- en gemeentelijke havendienst konden het vaarwater nog lange tijd vrijhouden. Ze gingen ook na het sluiten van het laatste gat door de binnenschepen verder met pogingen de blokkade te breken.
De veerdienst bij Maassluis is verlegd, waardoor tankauto’s er geen gebruik van kunnen maken. Het Europoortgebied is wel bereikbaar. Aan de oostelijke kant — bij de Maasbruggen — is het havengebied hermetisch afgesloten. Blokkades komen verder voor in Amsterdam (Oranjesluizen), Arnhem (IJsselzijde), de IJsselkop. Lemmer. Delfzijl, Nijmegen, Maasbracht, Helmond, Terneuzen, Zwolle, Zwartsluis en Hengelo.
De regering had vanmorgen nog geen opdracht gegeven tegen de binnenschippers op te treden. Binnenlandse zaken heeft meegedeeld dat het niet de bedoeling is de Koninklijke Marine te hulp te roepen. Wel is het mogelijk dat plaatselijke politiekorpsen assistentie van de Koninklijke Marechaussee vragen. Op de schepen van de Rijkshavendienst, die de blokkade van de Nieuwe Waterweg trachtten te voorkomen, voeren wel manschappen van de mobiele eenheid van de Rotterdamse politie mee. Ook in andere provincies is de politie nog niet opgetreden. De rijkspolitie in Arnhem beschikt niet over materieel dat zwaar genoeg is om een blokkade met binnenschepen te verhinderen.
Bij de actie zijn meer dan 800 binnenschippers betrokken. De actieleiding heeft gezegd het wegvervoer voorlopig niet te zullen hinderen. Actieleider L. van Laak sluit de mogelijkheid dat ook Europoort — de toegang tot de belangrijkste oliehavens — wordt afgesloten niet uit, „al zijn daaraan wel risico’s verbonden”. Van Laak heeft gedreigd dat het optreden van de binnenschippers elders in het land harder zal worden als de Tweede Kamer donderdag het wetsontwerp van staatssecretaris Van Huiten om de evenredige vrachtverdeling — het beurzensysteem — af te schaffen wordt aanvaard. Hij sluit niet uit dat dan ook het wegvervoer wordt gehinderd.
Met het wetsontwerp — de inzet van de acties — wil staatssecretaris Van Huiten de binnenvaart saneren. De nu actie voerende binnenschippers willen dat ook, maar juist door versterking van de Wet op de evenredige vrachtverdeling, die Van Huiten met ingang van 1 oktober volgend jaar wil opheffen. . Een aantal schippersbonden heeft zich van de blokkade gedistantieerd. Zij willen behandeling van het wetsontwerp in de Tweede Kamer afwachten. Actieleider Van Laak gelooft dat het merendeel van de leden van de bonden achter de acties van vandaag staat. Hij verwacht dat de schippers in staat zijn „het vier weken vol te houden ‘. De protesterende schippers eisen behalve handhaving van de evenredige vrachtverdeling nog andere regelingen, zoals een voor sloop en sanering, vaarverboden op zondag en ‘s nachts en bekendmaking van „de geheime transporttarieven van de Nederlandse Spoorwegen”. „
Staatssecretaris Van Huiten heeft vanmorgen gezegd alleen met vertegenwoordigers van de schippersbonden te willen praten en niet met de actievoerders. Het optreden van de schippers noemde hij „ondemocratisch, omdat men nu al zegt door te zullen gaan als de Tweede Kamer het wetsontwerp aanvaardt”. Actieleider Van Laak wilde niet wachten op het debat in de Tweede Kamer. Hij en zijn medestanders willen behoud van de bestaande wet. omdat het „eenvoudiger is iets te behouden dan opnieuw iets te moeten veroveren”.
De foto komt uit de fotocollectie van het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt van delpher.nl
Met medewerking van Rotterdam van toen
Prins Hendrikkade 1927
Prins Hendrikkade, vanaf de spoorbrug in de richting van het Antwerpse Hoofd, 1927. Aan de overzijde van de Feijenoordstraat bevindt zich op de hoek Café-Billard Erres.
De Prins Hendrikkade is vernoemd naar Prins Hendrik Willem Frederik, 1820-1879, zoon van Koning Willem II en Koningin Anna Paulowna, en broer van Koning Willem III, bijgenaamd de Zeevaarder.
Rederij H. Braakman & Co onderhield vanaf de punt van het Noordereiland met de zogeheten telegraafboten een dagelijkse dienst voor passagiers en goederen op Antwerpen. Het Antwerpse Hoofd stond in de volksmond ook wel bekend als de Punt van Braakman.
De Feijenoordstraat is een straat op het Noordereiland. Het oude eiland Feijenoord, dat gevormd werd door de Nieuwe Maas en het Zwanegat, komt reeds in 1441 voor. In 1591 werd het voor tweederde en in 1658 voor het resterende deel door de stad Rotterdam gekocht. Het eiland behoorde tot het grondgebied van IJsselmonde. In 1869 werd Feijenoord met Rotterdam verenigd. De aanleg van de spoorweg over dit terrein en het graven van een groot aantal havens hebben dit stadsgedeelte tot grote ontwikkeling gebracht. Door het graven van de Noorderhaven in de kop van Feijenoord in 1874 ontstond het Noordereiland. In de oudste bronnen is de naam Fijenoord; later wordt het eiland gewoonlijk aangeduid als ‘de Noord’ (vermoedelijk een verbastering van ‘Oord’). Feije komt meermalen voor als meisjesnaam. Een verband tussen een zekere Feije en Feijenoord is echter niet gevonden. Ook gedacht kan worden aan de Friese jongensnaam Feije. Dirck van der Does, in 1466 baljuw van Zuid- Holland, had een broer Feije, die mogelijk met Feijenoord in verband kan worden gebracht. De benaming ‘oord’ komt in deze streken veelvuldig voor en heeft de betekenis van buitendijks land, uiterdijk, gors, schor of slik. Van 1902 tot 1958 was er ook een Korte Feijenoorddijk. Deze vormt thans een onderdeel van de Oranjeboomstraat en de Persoonshaven.
De prentbriefkaart komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt eveneens uit het Stadsarchief Rotterdam.
Met medewerking van Rotterdam van toen
