Category Archives: Scheepvaartkwartier
Het museum van Land- en Volkenkunde aan de Willemskade, 1969
Het museum van Land- en Volkenkunde aan de Willemskade op de hoek met de Veerkade in het Scheepvaartkwartier, februari 1969 (geschat).
Het museum is gehuisvest in het vroegere clubgebouw van de Koninklijke Yachtvereniging. Het gebouw stamt uit 1851 en werd in 1852 geopend door Koning Willem III. De Yachtclub ontving voorwerpen ten geschenke van Rotterdamse reders, wetenschappers en verzamelaars, en stelde die tentoon in haar gebouw. Na het overlijden in 1879 van Prins Hendrik, de voorzitter van de Yachtvereniging, werd het gebouw verkocht aan de gemeente Rotterdam en in 1885 resulteerde dit in de totstandkoming van een gemeentelijk museum: het museum voor Land- en volkenkunde, later Museum voor Volkenkunde.
De collectie van kunst- en gebruiksvoorwerpen van culturen over de hele wereld groeide min of meer ‘willekeurig’ met voorwerpen die Nederlandse missionarissen, zeelieden, militairen en kooplieden als ‘trofee’ van over de hele wereld meenamen. In verband met de groei van de collectie werd het gebouw in 1910 met een verdieping uitgebreid. Onder directeur J.W. van Nouhuys (1915-1934), die zelf als onderzoeker en expeditielid op Nieuw-Guinea actief was geweest, werd de verzameling op een wetenschappelijke wijze aangepakt. Die groeide tot circa 110.000 voorwerpen en 100.000 foto’s en dia’s.
In 2000 werd het gebouw ingrijpend verbouwd en kreeg het museum een nieuwe naam: Wereldmuseum Rotterdam. Op 15 juni 2001 volgde de benoeming van Stanley Bremer tot directeur.
De fotograaf is Ary Groeneveld en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt van Wikipedia.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Veerhaven,1923
Overzicht van de Veerhaven met onder andere Maritiem Museum Prins Hendrik, 1923.
De Veerhaven is een haven op de Rechter-Maasoever waar voorheen het veer op Katendrecht aanlegde. In 1599 kreeg de stad dit veer tussen Katendrecht en Coolhoek voor 10 gulden per jaar in erfpacht van de Ridderschap, Edelen en Steden van Holland en West-Friesland. De stad kocht in 1849 voor 150 gulden die recognitie af. Coolhoek was het gedeelte van Schielands Hoge Zeedijk, waar deze zich bij het Vasteland ombuigt naar het westen. Het veer is later zuidelijker verplaatst, toen het Nieuwewerk bij de stad is getrokken. In 1708 werd gesproken van de nieuwe pont op het tolhuis. Het werd toen Ponteveer genoemd en het haventje aldaar, dat door de aanleg van het Tweede Nieuwewerk naar het zuiden verlegd moest worden, eerst Pontegat, later Veerhaven. In 1827 werd het maken van de Veerdam en het graven van de Kleine Veerhaven of Nieuwehaven aanbesteed. Deze haven is in 1910/11 gedempt. De Veerhaven is in de jaren 1852-1854 gegraven. De Linker Veerdam en Linker Veerhaven ontvingen deze bijvoeging omdat ze op de Linker Maasoever liggen. De Veerlaan loopt over het schiereiland Katendrecht naar de Linker Veerdam.
Het was de wens van de Prins om oprichting van roei- en zeilverenigingen te bevorderen. Aanvankelijk had hij als doelstelling hiervoor een nationale organisatie op te richten met leden uit het hele land. Dit plan was te ambitieus, met als gevolg dat er lokale initiatieven volgden voor de oprichting van plaatselijke verenigingen. In 1845 werd in Rotterdam de Koninklijke Nederlandsche Yacht-Club opgericht, waar vele vooraanstaande Rotterdammers lid van werden. Prins Hendrik werd gekozen tot voorzitter voor het leven van de club, met de titel Stichter.
Op 20 juli 1851 kon de Yacht-Club zijn nieuwe clubgebouw betrekken aan de Maas, op de hoek van de Veerkade en de Willemskade. In 1852 werd in dit clubgebouw de Modelkamer van de vereniging ingericht. Enkele leden van de Yacht-Club evenals de Prins zelf schonken verschillende scheepsmodellen aan de Modellenkamer, waarmee de basis werd gelegd voor de modellencollectie van het museum. Financieel gezien ging het niet goed met de Yacht-Club, waardoor de vereniging besloot de Modellenkamer, op 15 februari 1874, open te stellen voor het publiek. In dit eerste jaar kwamen er meer dan tweeduizend betalende bezoekers kijken naar iets meer dan honderd maritieme voorwerpen. Ondanks deze openstelling kon de Yacht-Club het niet redden en werd deze in mei 1880 opgeheven.
Na opheffing van de Yacht-Club in 1880 werd in 1885 de gemeente Rotterdam eigenaar van de collectie. De gemeente kocht zowel het clubgebouw als de museale activiteiten, waarna de museale activiteiten werden voortgezet onder de naam Maritiem Museum ‘Prins Hendrik’.
De foto is gemaakt door KLM Aerocarto en komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt eveneens uit het Stadsarchief Rotterdam.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Floriadeterrein in Het Park, 1959
De Floriade 1960 was een tuinbouwtentoonstelling in Nederland die plaatsvond van 25 maart tot 25 september 1960 in Het Park in Rotterdam, nabij de Maastunnel. Het was de eerste editie van de Floriade en de eerste, door het Bureau International des Expositions erkende, wereldtuinbouwtentoonstell
Ter gelegenheid van de Floriade werd in 1960 de Euromast geopend. De toren was 107 meter hoog en daarmee het hoogste bouwwerk in de stad. Later werd de toren verhoogd.
Het concept van de Floriade werd ontwikkeld door Jacques Kleiboer, die al in de jaren vijftig ervaring had opgedaan met de succesvolle organisatie van Rotterdam Ahoy en de Nationale Energie Manifestatie 1955. Het bood een vrijwel nieuwe vorm van vrijetijdsbesteding aan. Het motto van de tentoonstelling was: “Van Kiem tot Kracht”.
In voorbereiding op de Floriade werd in 1958 begonnen met de herinrichting van Het Park en het bouwen van een zweefgondelbaan. De Floriade werd op 25 maart 1960 geopend door prinses Beatrix. In totaal kon de tentoonstelling ca. vier miljoen bezoekers verwelkomen.
Om de Floriade te promoten werd 3400 kilometer per postkoets afgelegd van Turkije naar Rotterdam om een tulpenbol naar de tentoonstelling te brengen. De reis duurde 39 dagen en de postkoets kwam op 9 mei 1960 aan in Rotterdam onder grote belangstelling. Postkoets, “koetsier” N. W. van Vliet en tulpenbol werden ontvangen door de voorzitter van de Koninklijke Algemene vereniging van Bloembollencultuur en de Ambassadeur van Turkije in Nederland. De reis werd gemaakt naar voorbeeld van de eerste tulpenbol die 400 jaar eerder uit Turkije werd meegebracht door Ogier Gisleen van Busbeke.
Van de tijdelijk aangelegde voorzieningen en tuinen zijn verschillenden tot op de dag van vandaag nog aanwezig in Het Park; onder andere de rododendronvallei en de 18e-eeuwse tuin.
De fotograaf is Ary Groeneveld en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt van Wikipedia.
Bouw Euromast 1959
De beginfase van het opvijzelen van het kraaiennest van de Euromast, 10 juli 1959.
De Euromast werd ter gelegenheid van de Floriade in 1960 door architect Huig Maaskant en aannemer J.P. van Eesteren neergezet in Het Park, vlak bij de ingang van de Maastunnel.
Het gebouw werd officieel geopend door prinses Beatrix op 25 maart 1960. De locatie was strategisch gekozen; wie naar Rotterdam reed over de toenmalige snelwegen, zag de (inclusief vlaggenmast) 107 meter hoge toren recht voor zich boven de stad uitsteken. Na de opening groeide de stad verder en de gebouwen werden hoger. Na enkele jaren rezen er gebouwen boven de Euromast uit, zoals in 1968 het gebouw van de Medische Faculteit aan de Westzeedijk, tien meter hoger.
In 1970 is een 85 meter hoge opbouw op de Euromast geplaatst; de Space Tower, waarmee de Euromast weer het hoogste bouwwerk van Rotterdam werd. De toren heeft nu een totale hoogte van 185 meter. Bezoekers kunnen met de Euroscoop, een lift die rondom beglaasd is, vanaf het Euroscoopdek op 112 meter hoogte naar het hoogste punt op 180 meter. Bezoekers worden naar het oorspronkelijke hoogste punt gebracht met twee liften die beide vier meter per seconde afleggen.
De fotograaf is Ary Groeneveld en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt van Wikipedia.
Met medewerking van Rotterdam van toen
De half gesloopte kathedraal, kerk van H.H. Laurentius en Ignatius aan de Westzeedijk, 1968
De Sint-Ignatiuskerk, van 1956 tot de sloop in 1967/1968 de Sint-Laurentius en Ignatiuskathedraal, tevens bekend als de Westzeedijkkerk, was een rooms-katholieke kerk aan de Westzeedijk 90 in Rotterdam.
De Ignatiuskerk werd in 1891 gebouwd als parochiekerk voor de rooms-katholieke gemeenschap in het Scheepvaartkwartier en het zuidelijke stadscentrum. Architect Nicolaas Molenaar sr. ontwierp een driebeukige kruiskerk in neogotische stijl. De toren stond aan de linkervoorzijde van de kerk en bestond uit drie vierkante geledingen, met daarbovenop een opengewerkte achtkantige lantaarn met naaldspits. Het schip had drie traveeën en twee transepten. Na de eerste travee met de toren kwam het eerste transept, gevolgd door twee traveeën, het kruisingstransept en de travee van het priesterkoor, dat werd afgesloten met een zevenzijdige apsis. In de kerk stond een orgel dat in 1863 was gebouwd door de firma Loret & Vermeersch en in 1905 door Michaël Maarschalkerweerd van een nieuw front was voorzien.
De Ignatiuskerk overleefde het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940. Bij de stichting van het bisdom Rotterdam op 2 februari 1956 werd de Ignatiuskerk tot kathedraal verheven. Bij deze gelegenheid werd de kerk ook gewijd aan Sint-Laurentius, de patroonheilige van Rotterdam. Begin 1967 werd de kathedraal gesloten en werd de Elisabethkerk de nieuwe kathedraal van Rotterdam. De Eendrachtskerk aan de Eendrachtstraat werd de nieuwe parochiekerk voor deze wijk. Het beeld van Maria van de Wijnhaven werd in deze kerk geplaatst. Het uurwerk werd overgebracht naar de Heilig-Hartkerk in Schiedam. Het orgel werd verkocht aan de Sint-Augustinuskerk in Geleen.
De Ignatiuskerk werd in 1967/1968 afgebroken. Op deze plaats staat nu een kantoorgebouw.
De fotograaf is Ary Groeneveld en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt van Wikipedia.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Zalmhaven 1975
De Zalmhaven met op de achtergrond het koopvaardijmonument De Boeg, 1975.
De oorspronkelijk Zalmhaven, ook wel ‘Salmgat’ geheten, was het meest zuidelijke deel van de Schiedamsevest buitendijks. In 1612, toen de stad werd uitgebreid langs de Schiedamsedijk en Leuve tot aan de Maas, had men eerst ook het plan nog meer westelijk te gaan. Er waren reeds erven uitgegeven aan een geprojecteerde Vissershaven, Elfthaven en Zalmhaven. Het plan werd niet uitgevoerd en de kopers moesten in 1620 schadeloos worden gesteld. Toch heette het eerdergenoemde gedeelte van de vest voortaan Salmgat, later Salmhaven. Door de verplaatsing van de scheepstimmerwerven van de Blaak naar het Nieuwewerk moest deze haven of dit gat vergroot worden. Toen is de kom gegraven, die in 1693 Salmhaven of Nieuwe Buijsegat’ wordt genoemd.
De oude Zalmhaven, die toegang gaf tot de nieuwe, werd voor de behoefte te smal en te ondiep. In 1702 is er een nieuwe doorvaart gemaakt door het Westerse Hoofd, uitkomende in de Leuvehaven. De oude toegang werd in 1782 gedempt. Als Balkengat bleef het oude Salmgat nog tot 1891 bestaan. Toen werden de slikken opgehoogd en op het daardoor verkregen terrein werd de Zalmstraat aangelegd. De haven en straat danken hun naam aan de zalmvisserij op de Maas. Van 1886 tot 1959 liep van de Zalmhaven naar het Nieuwland de Zalmhavensteeg. De haven is gedempt, de naam is op 28 januari 1997 ingetrokken door B&W.
De fotograaf is Ary Groeneveld en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt eveneens uit het Stadsarchief Rotterdam.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Floriade 1960
Overzicht van het Park tijdens de Internationale Tuinbouwtentoonstelling Floriade, 25 maart – 25 september 1960.
De Floriade 1960 was een tuinbouwtentoonstelling in Nederland die plaatsvond van 25 maart tot 25 september 1960 in Het Park in Rotterdam, nabij de Maastunnel. Het was de eerste editie van de Floriade en de eerste, door het Bureau International des Expositions erkende, wereldtuinbouwtentoonstelling (AIPH).
Ter gelegenheid van de Floriade werd in 1960 de Euromast geopend. De toren was 107 meter hoog en daarmee het hoogste bouwwerk in de stad. Later werd de toren verhoogd.
Het gebied waarop nu het Park ligt is, in het geheim, in 1851 aangekocht door de gemeente Rotterdam met de bedoeling hier een slachthuis te vestigen. Na bezwaren van Delfshaven hiertegen (de buitenplaats lag op het grondgebied van Delfshaven en dit was nog geen onderdeel van Rotterdam) en op verzoek van de raad, besloot de gemeente Rotterdam in 1852 hier een “publieke wandeling” te maken.
Het Park ligt aan de Maas ten zuiden van de Westzeedijk. Het Park ziet eruit als één geheel, maar eigenlijk bestaat het uit twee delen. Dat komt doordat het is aangelegd op de plek waar vroeger twee buitenplaatsen lagen. De oostelijke helft, waar nu Parkzicht ligt, was de buitenplaats van J. Valckenier en werd tussen 1852 en 1863 naar een ontwerp van de firma Zocher aangelegd. Het westelijke deel, waar buitenplaats de Heuvel lag, was tot 1866 eigendom van J.A. Nottebohm en werd rond 1886 met enige aanpassingen bij Het Park gevoegd. De grens tussen beide buitenplaatsen liep waar nu de Rododendronallee ligt.
In 1853 stelde de toenmalige burgemeester Hoffmann aan de raad voor de “Wandeling” de naam “Het Park” mee te geven. De raad ging hiermee unaniem akkoord en sindsdien heet de wandeling simpelweg “Het Park”.
Het ontwerp van het Park was van Jan David Zocher jr. en zijn zoon Louis Paul Zocher uit het jaar 1852, gebaseerd op de principes van de Engelse landschapsstijl. In 1875 werd het Park vergroot met het landgoed de Heuvel. Met de aanleg van de Parkheuvel in 1895-1896 werd de aanleg van het Park afgerond.
Aan de westkant van het Park is in 1914 de houten Noorse Zeemanskerk gebouwd. Het kerkje was een geschenk van het zojuist onafhankelijk geworden Noorwegen aan Rotterdam en is als bouwpakket naar Nederland verscheept. Door de aanleg van de Maastunnel vanaf 1937 is aan de westkant een gedeelte van het Park verloren gegaan. De Noorse Zeemanskerk is toen verrold naar zijn huidige plaats aan de Westzeedijk.
Sinds december 2010 heeft het Park de status van rijksmonument
De foto is gemaakt door KLM Aerocarto en komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt van Wikipedia.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Eenhoornstraat 1916
De Eenhoornstraat uit oostelijke richting gezien, 1916. Rechts de Herderstraat. Op de achtergrond de Zalmhaven en de kerktorens van de Sint-Ignatiuskerk en de Nieuwe Zuiderkerk aan de Westzeedijk.
De Eenhoornstraat liep van de Zalmhaven naar de Leuvehaven. In 1746 trof men op deze plaats brouwerij ‘de Eenhoorn’ aan. Vóór 1877 heette de straat Westmolenwerf naar de korenmolen, die daar al op de kaart van 1626 wordt aangegeven. Bij besluit B&W 15 mei 1959 werd de naam ingetrokken.
De Herderstraat lag vroeger in de omgeving van de Zalmhaven en de Schiedamsedijk. De stad gaf op 5 juni 1699 erven uit op het einde van de Schiedamsedijk, ten oosten van genoemde haven. Tot de kopers behoorde de metselaar Leunis den Herder. De Herderinnestraat, die evenals de Herderstraat aan een vroedschapsresolutie van 24 juni 1698 te danken is, heeft zich in naam bij de laatste aangesloten. De naam Herderstraat is bij besluit B&W 28 mei 1957 ingetrokken.
De oorspronkelijk Zalmhaven, ook wel ‘Salmgat’ geheten, was het meest zuidelijke deel van de Schiedamsevest buitendijks. In 1612, toen de stad werd uitgebreid langs de Schiedamsedijk en Leuve tot aan de Maas, had men eerst ook het plan nog meer westelijk te gaan. Er waren reeds erven uitgegeven aan een geprojecteerde Vissershaven, Elfthaven en Zalmhaven. Het plan werd niet uitgevoerd en de kopers moesten in 1620 schadeloos worden gesteld. Toch heette het eerdergenoemde gedeelte van de vest voortaan Salmgat, later Salmhaven. Door de verplaatsing van de scheepstimmerwerven van de Blaak naar het Nieuwewerk moest deze haven of dit gat vergroot worden. Toen is de kom gegraven, die in 1693 Salmhaven of Nieuwe Buijsegat’ wordt genoemd. De oude Zalmhaven, die toegang gaf tot de nieuwe, werd voor de behoefte te smal en te ondiep. In 1702 is er een nieuwe doorvaart gemaakt door het Westerse Hoofd, uitkomende in de Leuvehaven. De oude toegang werd in 1782 gedempt. Als Balkengat bleef het oude Salmgat nog tot 1891 bestaan. Toen werden de slikken opgehoogd en op het daardoor verkregen terrein werd de Zalmstraat aangelegd. De haven en straat danken hun naam aan de zalmvisserij op de Maas. Van 1886 tot 1959 liep van de Zalmhaven naar het Nieuwland de Zalmhavensteeg. De haven is gedempt, de naam is op 28 januari 1997 ingetrokken door B&W.
De foto komt uit de fotocollectie van het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt eveneens uit het Stadsarchief Rotterdam.
Met medewerking van Rotterdam van toen
Westplein 1950
Kantoorgebouw Atlantic Huis aan het Westplein, rechts Westerstraat, gezien vanaf de Veerkade, 1950.
Het Atlantic huis is een bedrijfsverzamelgebouw in het Scheepvaartkwartier in Rotterdam. Het Atlantic huis ligt tegenover de Veerhaven.
Het Atlantic huis werd tussen 1928 en 1930 in art-decostijl ontworpen door architect P.G. Buskens. Het gebouw is bijzonder, omdat het een van de eerste bedrijfsverzamelgebouwen in Nederland is en omdat het als een van de eerste gebouwen voorzien was van een parkeergarage. Het gebouw heeft een betonnen skelet en is bekleed met baksteen en betonnen lijsten. Bij de entree van het Atlantic huis staan aan de gevel twee beelden van Willem Coenraad Brouwer. Ze verbeelden Hermes, de god van de handel, en Neptunus, de god van de zee.
Het Atlantic huis is niet meer in gebruik als bedrijfsverzamelgebouw. Op de begane grond is o.a. het bekende grand-café Loos gevestigd. Op de 1e t/m 6e verdieping bevinden zich luxe woonappartementen (koop) en vier kantoren (verhuur). Het Atlantic huis is een rijksmonument.
Omstreeks 1850 werd een begin gemaakt met de stadsuitbreiding buiten de Wester-Nieuwe-Hoofdpoort, die ten westen van de Leuvehaven stond, tot aan het Ponteveer (Veerdam). De Westersingel, Westersingelbrug, Westerstraat en Westplein herinneren aan deze westelijke uitlegging, die bekend stond onder de naam Tweede Nieuwewerk, ter onderscheiding van het Eerste Nieuwewerk, dat van 1699 tot 1702 werd aangelegd en waarvan de zuidelijkste dijk feitelijk de Westerstraat was. Van het nieuw ingedijkte gedeelte werd nu de zuidelijkste dijk de Willemskade en de daarvan ten westen gelegen dijk Westerkade.
De fotograaf is Francois Henri van Dijk en de foto komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt eveneens uit het Stadsarchief Rotterdam en van Wikipedia.
Met medewerking van Rotterdam van toen
